Ders 10. Notalar (Müziğin Alfabesi)

Artık müziğin alfabesini öğrenmenin zamanı geldi.  Daha önce de dediğimiz gibi 7 tane nota bulunmaktadır. Bunlar; A(La)-B(Si)-C(Do)-D(Re)-E(Mi)-F(Fa)-G(Sol)'dır. Bunları kesinlikle ezberlemeniz gerekir. 


Yukarıdaki tabloda notaların portre üzerinde yerleri ve onlara verilen isimleri görmekteyiz. Portre üzerinde farklı yerlerde aynı nota isimlerini görüyoruz. Örneğin portrede verdiğimiz ilk ses E yani Mi, sayarsanız sekizinci seste E'dir. Buna müzikte oktav denir. Yani ilk Mi'den 8 nota gidersek diğeri Mi onun bir ince halidir. Yani oktavıdır. Yeni nota vardır fakat bunların oktavları yani inceleri kalınları da vardır.

Gitar çalmak için portre okumalı mıyım?
Daha önce de belirttiğim gibi, gitar çalmak için portre okumaya gerek yoktur. Gitarı çalmayı kolaylaştırmak için tablature denen daha önce anlattığımız bir sistem mevcuttur. Fakat benim size tavsiyem az da olsa nota bilgisine sahip olmanız gerektiğidir. Kendinizi geliştirdikçe eğer hiç nota kullanmamışsanız bunun eksikliğini yaşayacaksınız. Hem tablature hem portre olan sistemleri tercih etmeye çalışın. Böylelikle bir sonraki derste anlatacağımız nota değerlerini de portreden görebilir aynı zamanda da tablatureden gitarda nereye basmanız gerektiğini görebilirsiniz.

Portre ve Tablature birarada

Arızalar (Diyez ve Bemol)
Bunların yanında Batı müziğinde Arıza sesler de bulunmaktadır. 2 çeşit arıza işareti bulunmaktadır. Bunlara diyez ve bemol ismi verilir.

                                                        

                                                        Diyez İşareti

Bemol İşareti

Bu işaretler önüne geldiği notayı diyez ya da bemol yapar. F# (Fa Diyez) , Bb (Si Bemol). Arızalarla birlikte Batı müziğinde kullandığımız ses sayısı da artmış oldu. Batı müziğinde 7 nota var demiştik. Arızalarla birlikte toplam 12 ses vardır. 

A - A#(Bb) - B - C - C#(Db) - D - D#(Eb) - E - F - F#(Gb) - G - G#(Ab)

Notalara dikkatli baktıysanız bazı notaların diyezinin veya bemolünün olmadığını ve arıza adı verilen notaların da iki isminin olduğunu göreceksiniz. Neden böyle peki diyecek olursanız. Müzikte sesler arasında aralıklar vardır. Şimdi aralık konusuna geçelim. 

Aralıklar

Notalar arasında 2 türlü aralık bulunmaktadır. Bunların biri yarım ses aralık, diğeri ise tam ses aralıktır. 

B-C arası ve E-F notalarının arası yarım sestir. A-B, C-D, D-E, F-G, G-A aralığı tam sestir. Bunları kesinlikle ezberlememiz gerekir. Ezberlememizin kolay yolu yarım sesleri ezberlemektir. B-C ve E-F sadece 2 yarım sesimiz var. Diğer tüm notalar arası aralıklar tam sestir. 

Diyez-Bemol işaretine de bu nedenle gereksinim duyulmaktadır. Diyez, önüne konduğu notayı yarım ses tizleştirir(inceltir). Bemol ise, önüne konduğu notayı yarım ses pesleştirir(kalınlaştırır). A-B arası tam ses aralık demiştik. A'dan yarım ses gidersek A#'yi elde ederiz. A# den de yarım ses giderken B notasına geliriz. Yani yarım ses aralıklara A'dan B'ye giderken araya A# girer. A#'den sonra gelen nota B olduğu için B'nin de önüne bemol işareti koyarsak A#'le aynı sesi elde etmiş oluruz. Geri doğru yarımşar ses aralıklarla gidelim B'den; B-Bb-A. Bu nedenledir ki arızalarda 2 isim kullanabiliriz. Önce gelen notayla diyez sonra gelen notayla bemol diye isimlendiririz. 

B-C ve E-F arası zaten doğal yarım ses olduğu için aralarına arıza ses girmez. Yani B#, E#, Cb, Fb diye notalar yoktur. Böyle bir nota asla karşınıza çıkmaz çünkü böyle bir ses yoktur. 

Arızalarla Birlikte Notaların Gitar Üzerinde Gösterimi

Yukarıdaki resimde gitarımızın 6 teli ve 4 perdesi görünmektedir. Daha önce ilk 3 perdedeki notaları öğrenmiştik. Yarım ses aralığı gitarda 1 perdeye eşittir, tam ses aralığı ise 2 perdeye eşittir. Hemen bu sefer ilk 4 perdedeki notaları aralık bilgisiyle bir gözden geçirelim:

 6. Tel boş çaldığımızda E, 1. perde F, Üçüncü perde G. E-F arası yarım ses olduğu için 6. telin 1. perdesi F, F-G arası tam ses aralık olduğu için arada bir boş perde bırakıyoruz ve 6. telin 3. perdesi G oluyor. Arada kalan 2. perde de arıza oluyor. F# ya da Gb diye isimlendirebiliriz orayı. 

Diğer telleri de tek tek siz gitarınız üzerinde inceleyin, hem sesleri çalın, hem de söyleyin. Karışık olarakta kendinize sorabilirsiniz. 3. telin 2. perdesi hangi notaydı? 1. telin 3. perdesi hangi notaydı? şeklinde.

Yukarıdaki tüm bilgiler gitara başlarken muhakkak bilinmesi gereken şeylerdir. Bundan sonraki uygulayacağımız her şey bu bilgiler üzerine kurulacak. Yani bunlar bizim için bir temel. Temelimiz sağlam olmalı ki binamız da sağlam olsun. Yoksa ilerledikçe en ufak bir depremde bina üstümüze düşer. Her zaman dediğimiz gibi gitar çalmak için acele etmeyin. Gitar sabır isteyen bir enstrümandır. Sabırlı bir şekilde çalışır ve teknik bilginizi geliştirirseniz, önünüzü görerek ilerleyebileceksiniz. 

Bu konuda sormak istediklerinizi gitarvizyon@gmail.com adresine e-posta olarak yollayabilir ya da sayfanın sağ tarafındaki iletişim formunu doldurabilirsiniz.